Er zijn tal van voorschriften betreffende het beheersen van het energieverbruik in woningen, zoals de verdeling van de verwarmingskosten, de installatie van regelapparatuur en de evaluatie van het energieverbruik. Aan die voorschriften voldoen, vraagt om oplossingen op maat, aangepast aan het type gebouw en installatie. Geen nood, hier volgen een aantal tips voor het succesvol plaatsen van thermostatische radiatorkranen, ofwel het thermostatiseren van de installatie!
Achtergrond: wat is thermostatiseren? |
| Door een handbediende kraan te vervangen door een thermostaatkraan kan de kamertemperatuur beter worden geregeld. Hoe werk het? Doordat de sensor in de thermostaatkop door uitzetten of krimpen reageert op veranderingen van de ruimtetemperatuur:
Hierdoor kan de temperatuur in de verschillende ruimtes in een woning naargelang de verwarmingsbehoefte worden geregeld. Kortom, de thermostatische regeling zorgt voor een beter comfort voor de bewoners en verlaagt het energieverbruik.. |
Thermostatisering: focus op het verticale verwarmingsnetwerk
Een centraal primair netwerk komt het meest voor in oudere appartementsgebouwen uitgerust met een collectieve verwarmingsketel. Die voedt de stijgstrangen, die vervolgens de radiatoren op de verschillende verdiepingen van water voorzien:
- Kolom A bijv. voorziet alle radiatoren in de woonkamers van de woningen;
- Kolom B voorziet de radiatoren die geïnstalleerd zijn in de slaapkamers van dezelfde woningen;
- …
Individualisering van de verwarmingskosten van een centraal primair netwerk
Aangezien de radiatoren van de verschillende woningen op dezelfde kolom zijn aangesloten, is het niet mogelijk om direct de totale verbruikskosten van elke woning apart te berekenen. Dit is alleen mogelijk als in zowel de ruimte, als op elke daarin geïnstalleerde radiator, een verbruiksmeter en een temperatuursensor geplaatst wordt.
Die meet het temperatuurverschil (∆T), tussen het oppervlak van de radiator en de ruimte. Op basis daarvan kan de verbruiksmeter vervolgens het verbruik berekenen.
Wat u moet weten over het plaatsen van een thermostaatkraan
Wat is een handbediende kraan?
Een handbediende radiatorkraan is samengesteld uit een aantal componenten waarmee de waterstroom door een radiator en daarmee de ruimtetemperatuur kan worden geregeld. Dit door met een door de gebruiker bediend handwiel de klep van de radiatorkraan meer of minder te openen en zo de hoeveelheid water per tijdseenheid, ofwel debiet, door de radiator te regelen.
De handbediende kraan bestaat uit een kraanhuis een binnenwerk met spindel en een handwiel.
Wat zijn nu de aandachtspunten als u de handbediende radiatorkraan door een thermostaatkraan gaat vervangen.
6 tips voor het succesvol thermostatiseren van een installatie
Tip 1: het leidingnet reinigen
Verwijder slib en kalkaanslag uit het leidingnet voordat u een nieuwe thermostaatkraan gaat installeren. Dit voorkomt vernauwingen en verstoppingen die de doorstroming van het water kunnen blokkeren of verminderen, wat de warmteafgifte beperkt en tot een hoger energieverbruik leidt.
Tip 2: controleren van de herkomst van de handbediende radiatorkraan
Vaak kan alleen het handbediende binnenwerk van een radiatorkraan vervangen worden door een thermostatische. Daarvoor moet uiteraard wel vooraf gecontroleerd worden of dit bij de aanwezige radiatorkraan mogelijk is. Bij sommige fabricaten is het zelfs mogelijk om het binnenwerk met een speciaal hulpstuk, zonder aftap van de installatie, te vervangen. Is dit het geval, dan hoeft u na het vervangen van het binnenwerk alleen nog een thermostaatkop te plaatsen om het thermostatiseren af te ronden.
Let op |
| Aangezien u de radiator niet hoeft af te tappen, bespaart de installateur of de gebruiker tijd bij het vervangen van het binnenwerk en monteren van de thermostaatkop. De tijd voor het thermostatiseren ligt daarmee tussen de 5 en 10 minuten. Ofwel, sneller kan bijna niet! |
Tip 3: de installatie uitbalanceren (bij onbekende herkomst van de kraan, of zonder oplossing van de fabrikant…)
Indien het fabricaat en/of de hydraulische gegevens van de handbediende radiatorkraan niet bekend zijn, moet u alle radiatoren in de stijgstrang aftappen. Hierna kunt u de handbediende kranen vervangen door thermostaatkranen met een thermostaatkop.
Wil de installatie nu het gewenste comfort bij een laag energieverbruik leveren, dan zal die op basis van de nieuwe situatie hydraulisch correct ingeregeld/uitgebalanceerd moeten worden.
Tip 4: Speciale aandachtspunten bij het uitbalanceren
Wanneer u een installatie thermostatiseert, worden handbediende radiatorkranen met een statische Kv waarde vervangen door thermostaatkranen met een dynamische Kv waarde. Bij thermostaatkranen varieert de positie van de klep en daarmee ook de Kv waarde namelijk op basis van de ruimtetemperatuur. Om toch van een vaste waarde uit te kunnen gaan, moet u bij thermostaatkranen rekenen met de Kv waarde bij de nominale lichthoogte van de klep, Ofwel, de Kv waarde bij de stand van de klep waarin hij bij benadering 80% van de tijd zal staan. Dit is normaal gesproken ook de Kv waarde die door de fabrikant voor de diverse inregelposities wordt opgegeven. Ook als u debieten over bijvoorbeeld strangregelventielen gaat meten, moeten de kleppen van alle thermostaatkranen in de installatie handmatig op hun nominale lichthoogte worden ingesteld. Raadpleeg hiervoor de fabrikant. Uitzondering hierop is als de thermostaatkranen worden voorzien van aandrijvingen, zoals elektro thermische motoren, die de kraan volledig open of dicht sturen. Dan moet u voor berekeningen en tijdens het meten uitgaan van de Kvs waarde bij een volledig geopende kraan.
Tip 5: zelfregelende thermostaatkranen gebruiken
Dit vereenvoudigd de berekening en inregeling omdat zelfregelende thermostaatkranen binnen hun regelbereik het debiet bij een variabel drukverschil door het openen of sluiten van kranen in de installatie constant houden. Dit zorgt er voor, dat het nominale debiet door het erachter gelegen deel van de installatie niet overschreden wordt. Voor een hoge nauwkeurigheid en efficiëntie kunt u de zelfregelende kranen het beste zo dicht mogelijk bij de verbruiker, zoals een radiator plaatsen.
Tip 6: de werking van thermostaatkoppen controleren
De tijdvariatie (Vt) wordt gebruikt om de regelnauwkeurigheid van de thermostatisering te kwalificeren: hoe nauwkeuriger de regeling, hoe beter de energieprestatie.
Op welke manier? Hoe kleiner de tijdvariatie, hoe nauwkeuriger de temperatuurregeling van de ruimte en hoe lager het energieverbruik!
Let op |
| De meest efficiënte thermostaatkoppen hebben een tijdvariatie tussen 0,1 en 0,3 en zijn EN215 gecertificeerd. Is dit niet het geval of sprake van een hogere tijdvariatie dan heeft dit een negatieve invloed op de regelnauwkeurigheid en het energieverbruik. Een EN215 certificering en kleine tiidvariatie staan dus garant voor een hoge kwaliteit. |
Met een correcte verwarmingskostenverdeling en een hydraulisch uitgebalanceerde installatie voorzien van een thermostatische regeling, kunt u uw verwarmingskosten met 15% en uw energieverbruik met 25% verminderen1. Op basis van individuele kosten zullen bewoners bewuster omgaan met hun energieverbruik. Wilt u meer weten? Bent u bijvoorbeeld al op de hoogte van subsidies voor de renovatie van uw installaties?
1 Bron: ADEME Study 2018 18min40 COMAP Webinar: Thermostatisering vereenvoudigd door COMAP
